برای این که رسیدگی به یک دعوی کیفری آغاز شود و دادگاه برای رسیدگی به آن وقت تعیین کند؛ باید یک شخص برای طرح دعوی به صورت رسمی اقدام کند. چگونگی تنظیم شکوائیه یا همان شکایت نامه در دفاتر قضایی به شاکی توضیح داده می شود و ارسال آن ها به مراجع صالح، سبب می شود پرونده در مسیر رسیدگی به جریان بیافتد.
شکوائیه چیست؟
برگه ای از پیش تعیین شده توسط قوه قضاییه است که هر فردی اگر قصد طرح شکایتی داشته باشد باید آن را تکمیل نماید و به مراجع صالح کیفری تقدیم نماید که صد البته به کمک یک وکیل کیفری این طرح شکایت کامل تر و دقیق تر انجام می شود.
بررسی اولیه ی در کلانتری ها انجام می شود و به این ترتیب پرونده به شعبه رسیدگی ارجاع داده می شود، رسیدگی به پرونده های کیفری برعهدی دادسراها، دادگاه ها بدوی و در ادامه در صورت تقاضای تجدید نظر به دادگاه تجدید نظر و در صورت تقاضای تجدید نظر مجدد بر عهده دیوان عالی می باشد.
نحوه نگارش و تنظیم شکوائیه
ماده ۶۸ قانون آیین دادرسی کیفری بیان می دارد:
شاکی یا مدعی خصوصی می‌تواند شخصاً یا توسط وکیل شکایت کند. ویژگی های تنظیم شکوائیه به شرح زیر است:
- نام و نام خانوادگی، نام پدر، سن، شغل، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل، تابعیت، مذهب، شماره شناسنامه، شماره ملی، نشانی دقیق و درصورت امکان نشانی پیام نگار (ایمیل)، شماره تلفن ثابت و همراه و کد پستی شاکی.
- موضوع شکایت، تاریخ و محل وقوع جرم.
- ضرر و زیان وارده به مدعی و مورد مطالبه وی.
- ادله وقوع جرم، اسامی، مشخصات و نشانی شهود و مطلعان در صورت امکان.
- مشخصات و نشانی مشتکی عنه یا مظنون در صورت امکان.
تبصره – قوه قضائیه مکلف است اوراق متحد الشکل مشتمل بر موارد فوق را تهیه کند و در اختیار مراجعان قرار دهد تا در تنظیم شکوائیه مورد استفاده قرار گیرد. عدم استفاده از اوراق مزبور مانع استماع شکایت نیست.
طبق ماده بالا درج موارد زیر در تنظیم شکوائیه الزامی است:
- مشخصات کامل شاکی اعم از نام، نام خانوادگی، نام پدر، کدملی و…
- نام مشتکی عنه ( فردی که از او شکایت دارید ) و نشانی او..
- تاریخ وقوع جرم.
- محل وقوع جرم.
- موضوع شکایت
- دلایل و مستندات وشاهدین.
- شرح شکایت به صورت کامل( باید توجه کرد تنها موضوعاتی که قابل اثبات است باید مطرح شود.)
فرق شکوائیه و دادخواست در چیست؟
در زیر به مقایسه شکوائیه و دادخواست پرداخته شده است:
نام اشخاص
در شکایات کیفری به فرد شکایت کننده شاکی، به فرد مورد شکایت متشاکی یا متشکی عنه می گویند ولی در دادخواست های حقوقی به فرد که طرح دادخواست می کند خواهان و به طرف مقابل خوانده می گویند.
جرایم
در دعاوی کیفری برای مجرم،مجازات تعیین می گردد ولی در دعاوی حقوقی خوانده تنها موظف به انجام تکالیف حقوقی خود می شود، همچنین با پس گرفتن شکایت توسط خواهان پرونده مختومه اعلام می گردد ولی در صورت اعلام رضایت توسط شاکی پرونده بسته نمی شود و دارای جنبه عمومی است.
برگه دادخواست و تنظیم شکوائیه
برای دعاوی کیفری در هر برگه ای می توان به تنظیم شکوائیه پرداخت اما دعاوی حقوقی حتماً باید در کاغذ های مخصوص به نام داد خواست تنظیم گردد.
مراحل رسیدگی به شکوائیه تنظیم شده
دعاوی حقوقی مستقیماً به دادگاه صالح ارجاع داده می شود اما دعاوی کیفری برای بررسی اولیه به دادسرا سپرده می شود.
حکم جلب بعد از تنظیم شکوائیه
در صورتی که متشاکی در تاریخ اعلام شده دراحضاریه به دادگاه مراجعه نکند حکم جلب وی صادر می گردد. در صورت عدم مراجعه ی خوانده در تاریخ درج شده در اخطاریه به دادگاه رأی غیابی صادر می گردد.
نمونه یک شکوائیه
کلام آخر
می توان گفت تنظیم شکوائیه در هر برگه ای امکان پذیر است اما بهتر است در برگه های ارائه شده توسط قوه قضاییه طرح دعوی کرد و همچنین از یک وکیل کیفری کار بلد و با تجربه در این زمینه مشورت گرفت.
سوالات متداول تنظیم شکوائیه
- شکوائیه چیست؟
شکوائیه یاشکایت نامه فرم یا برگه تعیین شده از سوی قوه قضائیه است که شاکی از آن ها برای طرح دعاوی کیفری استفاده می کند.
- آیا بعد از دادن رضایت توسط شاکی پرونده مختومه اعلام می گردد؟
خیر، در چون دعاوی کیفری دارای جنبه عمومی می باشد.
- در هنگام تنظیم شکوائیه بیان چه مواردی الزامی است؟
مشخصات کامل شاکی و متشاکی، بیان کامل مشخصات کامل وکیل در صورت داشتن وکیل، محل وقوع و تاریخ وقوع جرم و…