تقلب یا جعل در اسناد امروزه به یکی از رایج ترین جرایم تبدیل شده است، حتی در مدارک تحصیلی هم موارد زیادی از آن دیده می شود. در این مقاله قصد داریم شما را با جعل اسناد و اینکه مجازات جعل اسناد چیست؟ آشنا کنیم، با ما همراه باشید.
جعل سند چیست؟
برای آشنایی با جرم جعل اسناد، بهتر است اول این جرم را بشناسیم. ماده 523 قانون مجازات اسلامی درباره جرم جعل اسناد اظهار می دارد:
هر زمان که شخصی با ایجاد مهر یا امضا در سند رسمی یا عادی، یا با ایجاد خراش، دست بردن در اسناد، محو یا سیاه کردن یک سند، تغییراتی در آن ایجاد کند، مجرم به حساب می آید.
قانون مجازات جعل اسناد
انواع سند
سند رسمی
سندی است که توسط مأموران دولتی و با رعایت قانون و مقررات و در حدود وظایف مأمور تنظیم شده است، مانند کارت ملی یا شناسنامه.
سند عادی
نکته مهم* صرفا اگر متنی تایپ شده یا در سربرگ دولتی نوشته شده باشد سند محسوب نمی شود.
انواع جعل سند
- جعل اسناد هویتی
- جعل شناسنامه
- جعل گذرنامه
- جعل گواهینامه رانندگی
- جعل کارت پایان خدمت یا معافیت از خدمت
انواع جعل
- جعل مادی
جعل مادی به این معناست که یک عمل مادی برای تحقق این جرم انجام می شود. ماده 523 قانون مجازات اسلامی بیان می کند که: ایجاد مهر، امضا و نوشته افراد رسمی و یا غیررسمی، و اعمال هر نوع تغییرات از جمله خراشیدن و تراشیدن و … به مصادیق جعل مادی است. - جعل معنوی یا مفادی
جعل معنوی به این صورت تعریف شده است که طبق ماده 534 قانون مجازات اسلامی؛ هر زمان کارمندان و ماموران دولتی در اسناد و قراردادهایی که در حیطه وظایف و مسئولیت هایشان است، در آن ها جعل کنند، به این حالت که موضوع و ماهیت آن سند را تغییر دهند و امور بالعکس نشان دهند، مرتکب جعل معنوی شده اند.
- جعل مادی هم در اسناد رسمی و هم اسناد عادی است و جعل معنوی صرفاً در بحث اسناد رسمی ست.
- جعل مادی، ادعای جعل توسط شخص یا اشخاصی مطرح می شود، کارشناس رسمی دادگاه مسئول بررسی صحت ادعای فرد می شود. در جعل معنوی، در صورت ادعای جعل سند، جزئیات و عبارات یک سند با آنچه پیش از این توسط مأمور رسمی بیان شده باشد، بررسی می شود.
سخن پایانی
جعل اسناد انواع محتلف و با توجه به نوع جعل مجازات جعل سند متفاوت است. از این رو بهتر است ابتدا درباره نوع مجازات و نوع عمل اطلاعات کافی داشته باشید تا اگر مشکلی پیش آمد سریعا به دادگاه ها برای ادعای شکایت خود مراجعه کنید.
سوالات متداول مجازات جعل اسناد چیست؟
- تفاوت اسناد رسمی و غیر رسمی چیست؟
اسناد رسمی شامل اسنادی ست که توسط ارگان ها و مراکز دولتی ثبت و ارائه می شود، اسناد غیر رسمی توسط افراد عادی ست و مهر و امضای دولتی پای اسناد نیست. - مجازات جعل اسناد رسمی چیست؟
طبق قانون اگر اسناد رسمی جعل شوند: بین 1 تا 5 سال حبس و مجازات نقدی بین 3 تا 12 میلیون جزای نقدی را شامل می شود. - آیا سفته بانکی یک سند رسمی به حساب می آید؟
خیر، چون امضا و مفاد داخل سفته توسط شخص دیگری پر شده است.