معمولاً جرایم کیفری همانند جرایم حقوقی مجازات های مالی دارند، برای نمونه زمانی که فردی مال غیر را به صورت غیر قانونی تصرف می کند، قانون وی را محکوم به برگرداندن مال کرده که به آن رد مال می گویند. اما آیا رد مال قابل تقسیط است؟ این سؤال زمانی پیش می آید که عین مال وجود ندارد و یا متهم نمی تواند مال را به صورت کامل و یک جا برگرداند.
تقسیط رد مال یا همان اعسار
اعسار در علم حقوق به عدم توانایی مالی افراد اشاره دارد؛ بنابراین زمانی که متهم از پرداخت محکومیت مالی خود عاجز باشد می تواند یک دادخواست اعسار تنظیم نموده و به دادگاه تقدیم نماید، در صورتی که شرایط اعسار وی تأیید شود، بدهی او تقسیط خواهد شد.
در هنگام تنظیم دادخواست اعسار باید دقت شود، زیرا عدم رعایت اصول و مبانی تنظیم این دسته از دادخواست ها، می تواند منجر به رد درخواست اعسار گردد؛ بنابراین در هنگام تنظیم این دادخواست حتماً از یک وکیل با تجربه کمک و مشاوره بگیرید تا دادخواست شما را به بهترین نحو تنظیم نماید
در هنگام تنظیم دادخواست اعسار باید استشهادیه ای مبتنی بر موارد زیر، تنظیم شود:
- مشخصات کامل دو شاهد و همچنین نسبت آن ها با مدعی اعسار.
- امضای دو شاهد.
- میزان درآمد مدعی اعسار.
- وسیله ی گذران معاش وی و خانواده ی او.
- هزینه ی دادرسی که درخواست معافیت از آن مطرح شده است.
رد مال یا رد مثل مال
گاهی اشخاص از طریق سرقت یا کلاه برداری مال شخص دیگری را تصاحب می کنند، اگر جرم آن ها در دادگاه ثابت شود باید حتماً یا اصل مال را برگردانند که به آن رد مال می گویند و یا اگر عین مال وجود نداشته باشد، باید مالی را که با اصل مال برابری می کند برگردانند که به آن رد مثل مال گفته می شود.
اگر شرایطی پیش آید که متهم هیچ یک از دو مورد بالا برایش امکان پذیر نباشد، باید مبلغ به روزی معادل قیمت مال از دست رفته به صاحب آن پرداخت نماید.
امکان پذیراست، زیرا ممکن است مجرم تمکن مالی نداشته باشد و نتواند مال را به صورت یک جا برگرداند؛ بنابراین قانون راه چاره ای را برای آن ها در نظر گرفته است.
به عنوان مثال اگر شخصی کلاه برداری کرده باشد، باید عین مالی را که تصرف کرده است به صاحبان آن برگرداند، حال چنانچه کلاه بردار عین مال را فروخته باشد و در حال حاضر تمکن مالی کافی برای رد مثل مال یا پرداخت ارزش مالی به روز آن نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار کند.
رد مال در کلاه برداری و سرقت
می توان گفت در بیشتر موارد رد مال مربوط به کلاه برداری و سرقت است که در ادامه به آن ها می پردازیم:
1 – کلاه برداری
شخصی که به کلاهبرداری محکوم می شود،علاوه بر جبران خسارتی که به دیگری وارد کرده است، باید رد مال نیز کند. در کلاهبرداری چنانچه بر قاضی ثابت شود که متهم توانایی پرداخت محکومیت مالی خود را ندارد، رد مال قابل تقسیط خواهد بود. شخص کلاهبردار تا زمانی که رد مال نکند محکوم به حبس است و امکان آزاد سازی او با قید وثیغه نیست.
2 – سرقت
شخصی که جرم سرقت وی ثابت شده است محکوم به حبس خواهد بود اما باید رد مال نیز کند، در این مورد نیز می توان گفت رد مال قابل تقسیط است.
نتیجه گیری
می توان گفت اعسار یک راه حل قانونی است برای زمانی که افراد نمی توانند محکومیت مالی خود را به صورت یک جا پرداخت نمایند، معمولاً اعسار یک قانون کاربردی در رد مال و مهریه می باشد. اما چنانچه مشخص شود متهمی که درخواست اعسار داده است قصد فریب دادگاه را داشته، دو سال حبس به محکومیت او اضافه خواهد شد.
تنظیم دادخواست اعسار یک امر حساس است که مشورت با یک وکیل خوب می تواند تأثیر به سزایی در روند پرونده ایجاد کند.
پرسش های مرتبط
- آیا رد مال قابل تقسیط است؟
بله، اگر شرایط اعسار متهم برای دادگاه ثابت گردد رد مال قابل تقسیط خواهد بود.
- فریب دادگاه برای تقسیط رد مال چه جزایی دارد؟
متهم به دو سال حبس محکوم می شود.
- اگر عین مال وجود نداشته باشد تا متهم رد مال کند، چه باید کرد؟
باید یا رد مثل مال کرد و یا ارزش ریالی آن به نرخ روز محاسبه شود و به صاحب مال پرداخت گردد.