زن ناشزه یعنی چه؟
بعد از عقد نکاح مطابق قانون، زوجین وظایفی نسبت به یکدیگر پیدا می کنند، حال اگر زن نسبت به انجام این وظایف اقدامی نکند، ناشزه خوانده می شود. بنابراین برای پاسخ به این پرسش که زن ناشزه به چه معناست؟ می توان گفت:« زنی است که از شوهر خود چه به صورت عام و چه خاص تمکین نمی کند.»
برای این وظایف و حقوق در ازدواج ضمانت قانونی وجود دارد به این معنی که در صورت رعایت نکردن، هر کدام از زوجین می توانند برای گرفتن حق و حقوق خود شکایت کنند واز راه قانونی اقدام کنند. درباره طلاق خلعی به چه طلاقی گفته می شود؟ نیز بخوانید.
وظایفی که عدم انجام آن ها سبب ناشزه خواندن زن می شود
این وظایف به دو دسته ی کلی زیر تقسیم می شوند:
-
تمکین عام
این نوع تمکین به معنای اطاعت از زوج می باشد. تمکین عام مانند وفاداری زوجه به زوج و عدم خیانت وی و همچنین ترک نکردن منزل مشترک مطابق با یکسری ماده قوانین می باشد که آن ها را دراین جا شرح می دهیم:
ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی
« همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار میشود.»
ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی
« زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکنی نماید مگر آن که اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.»
ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی
« شوهر می‌تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع کند.»
-
تمکین خاص
در این نوع تمکین زن باید در حد متعادل با شوهرخود رابط جنسی داشته باشد و اگر این اتفاق نیوفتد حکم عدم تمکین وی صادر می گردد.
شرایطی که سبب ناشزه بودن زن می گردد عبارت است از:
- شاغل بودن زن به شغلی که سبب به خطرافتادن منافی و کیان خانواده می گردد.
- زن بدون دلیل از زندگی در کنار همسر در خانه ای که برای او تهیه شده سر باززند.
- زن بی دلیل از رابطه جنسی در حد متعادل با شوهر خود خودداری کند.
- زن از انجام وظایفی که به موجب قانون موظف به انجام آن ها است شانه خالی کند.
موارد موجه بودن عدم تمکین زوجه
- اجتناب از برقراری رابطه جنسی در عادت ماهیانه.
- اجتناب از برقراری رابطه جنسی با زوج که دچار امراض مقاربتی است.
- استناد به حق حبس.
- اثبات آسیب رساندن زوج به زوجه.
- اثبات سوء رفتار و سوء معاشرت زوج.
- عدم تهیه خانه و ملزومات زندگی توسط زوج.
- منع خروج زوجه توسط زوج برای موارد اضطراری مانند مراجعه به پزشک.
- عدم اجازه زوج برای مشرف شدن زوجه به حج واجب.
- اثبات صوری بودن درخواست عدم تمکین زوج، برای عدم پرداخت مطالبات زن.
اثبات نشوز زن
در خصوص تمکین عام مانند ترک منزل مشترک از طرف زوجه، مرد می توان از طریق شهادت شهود یا اقرار اطرافیان به اثبات ادعای خود بپردازد، اما در خصوص تمکین خاص می توان گفت تنها راه اثبات اقرار خود زوجه می باشد.
مطالبات زن ناشزه
نفقه زن ناشزه
ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی بیان می دارد:
« هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود.»
بنا بر ماده بالا، در صورت اثبات ناشزه بودن زن هیچ گونه نفقه ای به وی تعلق نخواهد گرفت.
مهریه زن ناشزه
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی :
«به مجرد عقد زن مالک مهر می شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.»
بنا به ماده بالا، ناشزه بودن زن تأثیری در دریافت مهریه او ندارد و زن هر زمان که طلب کند باید مهریه او پرداخت شود.
نکته قابل توجه این است که در قانون ماده ای داریم به نام حق حبس، که یک حق ابتدایی است یعنی زن اگر از ابتدا عقد بنا بر طلب کردن مهریه خود از تمکین از زوج خودداری کند؛ هم نفقه و هم مهریه به او تعلق خواهد گرفت.
شرط تنصیف اموال در هنگاه طلاق زن ناشزه
یکی از شرایطی که هنگام عقد می تواند به توافق طرفین برسد، همین شرط است؛ یعنی در هنگام طلاق از یک درصد تا پنجاه درصد از اموال به دست آمده بعد از عقد به زوجه می رسد.
در صورتی که طلاق از طرف زن باشد و یا ناشزه بودن زن به اثبات برسد این شرط باطل می شود.
اجرت المثل زن ناشزه
بر اساس ماده 336 قانون مدنی
« هرگاه کسی بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفا برای آن عمل اجرتی بوده و یا آن شخص عادتا مهيّای آن عمل باشد عامل، مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر این که معلوم شود که قصد تبرّع داشته است. »
در صورت اثبات ناشزه بودن، به زن اجرت المثل تعلق نمی گیرد.
وارث بودن زن ناشزه
اگر در هنگام ناشزه بودن زن، زوج از دنیا برود، زن به عنوان یکی از وارثین زوج شناخته خواهد شد.
کلام آخر
می توان نتیجه گرفت ناشزه بودن زن تحت تأثیر شرایط خاص می تواند متفاوت باشد. وکیل خانواده می تواند تمام راهنمایی های لازم را در این خصوص به زوجین در قالب مشاوره حقوقی خانواده بدهد.
پرسش های متداول
- زن ناشزه کیست؟
زنی که تمکین عام وخاص از شوهر خود نکند ناشزه شناخته میشود .
- شرایط نفقه زن ناشزه چگونه است؟
مطابق قانون ۱۱۰۸ قانون مدنی اگر زنی در دادگاه ناشزه شناخته شود نفقه به او تعلق نخواهد گرفت.
- مهریه زن ناشزه مطابق قانون چگونه است؟
حتی اگر دادگاه رأی به ناشزه بودن زن بدهد؛ باز هم مهریه به او تعلق می گیرد.
یعنی من الان زنم چندوقته رفته از خونه، باید برم اعلام کنم که ناشزه شده؟ یه مدت زمانی نداره که صبر کنیم بعد بخوایم اعلام کنیم؟
سلام
برای گرفتن گواهی نشوز باید بدوا دادخواست الزام به تمکین از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی توسط زوج یا وکیل او ثبت شود. نکته : توصیه میشود قبل از ارائه دادخواست، اظهارنامه از طریق دفتر خدمات قضایی مبنی بر دعوت و بازگشت زوجه به منزل از طرف مرد و لزوم تمکین وی برای زن ارسال شود.لام