چرا ارث پسر دوبرابر دختر است؟

قاعده ارث زن نصف مرد یعنی چه؟

همانطور که می دانیم وقتی شخصی فوت می شود پس از او بحث تقسیم ارث بین وراث پیش می آید، در اینباره گاهی ورثه به برخی اختلافات برمیخورند یکی از این موارد، قاعده ارث زن نصف مرد است. منظور از این ماده قانونی در حوزه انحضار وراثت این است که: اگر میراث فرد فوت شده به 3 قسمت تقسیم کنیم 2 قسمت آن به ورثه پسر و 1 قسمت آن به ورثه دختر میرسد. یا همان قاعده اینکه سهم ارث مرد دوبرابر زن است. ولی این مورد را باید در نظر داشته باشید که این قانون و قاعده دلئمی نیست و در برخی موارد ممکن است دچار تغییراتی شود.

مثلا؛ وقتی فقط اجداد مادری فرد فوت شده حاضر باشند، بر طبق ماده 923 قانون مدنی، “جد و جده مساوی ارث می برند و این طور نیست که جد به واسطه مرد بودن خود، دو برابر جده که زن است، ارث ببرد.”

چرا ارث زن نصف مرد است؟

با یک توضیح کوتاه درباره قاعده ارث دو برابر مرد نسبت به زن، بازگردیم به سوال اول مقاله که چرا ارث زن نصف مرد است؟ با این وجود که در قرآن کریم درباره برابری حقوق زن و مرد به طور کاملا واضح توضیح داده شده است.

همانطور که می دانید درصد زیادی از قوانین ایران با توجه به آیات قرآن مشخص شده است و شخص قانون گذار دخالتی در این زمینه ندارد، و یکی از این موارد همین بحث ارث دوبرابری مرد نسبت به زن است که دراینباره توضیحات مختلفی داده شده است ازجمله:

دلیل اول این است که در اسلام وظایف مالی خانواده بر عهده مرد است و امورات مربوط به مسائل مالی را مرد باید رفع و فتخ کند، یعنی مرد جز اینکه باید مخارج زندگی شخصی خود را تامین کند باید نسبت به پرداخت نفقه همسر و فرزندان، مخارج مربوط به خوراک، پوشاک و.. را تامین کند. و تمام این وظایف بر عهده مردان است و زن نسبت به تامین این مخارج هیچ وظیفه ای ندارد.

یکی دیگر از دلایل این است که تکالیف دیگری نیز از طرف قانون بر عهده مرد است. در ماده قانون مجازات اسلامی 463 آمده است که:

“در جنایت خطای محض در صورتی که جنایت با بینه یا قسامه یا علم قاضی ثابت شود، پرداخت دیه بر عهده عاقله است.”

در این ماده عاقه به معنی پدر، پسر، بستگان مذکر نسبی پدری، مادری به ترتیب طبقه سهم الارث است.

با توجه به این دلایل؛ باید گفت به دلیل تکالیف و وظایفی که بر عهده مردان است و برای برقراری انصاف بین این دو شخص ارث پسر دوبرابر ارث دختر است. علاوه بر این پرداخت هایی مثل: نفقه، مهریه، اجرت المثل زوجیت و… یعنی بخش زیادی از درآمد مردان برای زنان باشد.

علت تفاوت ارث زن و مرد | نکات حقوقی فلسفی

باتوجه به نکاتی در قرآن آمده است و تبیین به قانون مجازات اسلامی شده است همه تلاش بر این بوده تا عدالت و انصاف به بهترین شکل ممکن رعایت شود. حال در این بخش از مقاله به بررسی برخی نکات فلسفی درباره علت تفاوت ارث دختر و پسر می پردازیم:

همانطور که در بالا مفصلا به این موضوع پرداختیم، یکی از دلایل تفاوت وظایفی تس که بر عهده مردان توسط اسلام قرار داده شده است و تعهداتی که باید به زنان بپردازند مثل: مهیه، نفقه و..

در همین راستا در ماده قانون 1076 قانون مدنی آمده است که:” هر چیزی را که مالیت داشته باشد و قابل تمییز باشد، می توان به عنوان مهر قرار داد. همچنین بر طبق ماده 1106 همین قانون نیز، در عقد دائم پرداخت نفقه زن به عهده شوهر او می باشد.”

بحث بعدی؛ در رابطه با این است که؛ زن نسبت به هرگونه پرداخت های مالی از جمله خوراک و پوشاک شخصی خود نیز وظیفه ندارد. و تمام این وظایف بر عهده مرد است که درباره این وظایف مسئله جهاد و پرداخت دیه نیز برعهده اوست.

سخن پایانی

در این مقاله تلاش کردیم تا به طور دقیق و کامل از نگاه قانون و اسلام نسبت به مسئبه ارث پسر و دختر نگاه کنیم و دیدگاه عادلانه ای را داشته باشیم. اگر در زمینه ارث بری و تقسیم سهم الارث بین ورثه به هر گونه مشکل حقوقی خوردید گروه وکلای تاوکیل در خدمت شماست.

سوالات متداول چرا ارث پسر دوبرابر دختر است؟

1. اگر دختر تک فرزند باشد سهم الارث چگونه میشود؟
   اگر دختر تک فرزند باشد، سهم الارث او اگر ورثه قانونی دیگری مانند پسر یا همسر وجود نداشته باشد، دختر حق دارد تمام دارایی پدر و مادر خود را به ارث ببرد.
2. دلیل اسلامی دوبرابری ارث پسر نسبت به دختر چیست؟
   در اسلام چون وظایف مالی خانواده بر عهده مرد است تکالیفی مثل تامین خوراک،پوشاک، مسکن و.. از این رو در ارث بری حق دوبرابری دارد تا توانایی تامین این موارد را داشته باشد.
3. قانون ارث بری در ایران چگونه است؟
   قانون ارث بری به طور کامل باتوجه به قواعد اسلامی مشخص شده است که در آن پسر دو برابر دختر سهم می برد.