5 نکته مهم حقوقی درباره اعسار

5 نکته مهم حقوقی درباره اعسار

مطابق حقوق ایران، وضعیت شخص غیر تاجری که به دلیل ناتوانی در دسترسی به دارایی یا عدم کفایت مالی، قادر به پرداخت بدهی‌ ها یا هزینه دادرسی خود نباشد، به عنوان “اعسار” شناخته می‌ شود. این واژه به معادل فقهی “افلاس” مشابه است. اعسار بدهکار اغلب با تصریح ناتوانی از طرف تمام یا برخی طلب‌کاران و همچنین شهادت دو نفر عادل تثبیت می‌ شود. در این مقاله به بررسی 5 نکته مهم حقوقی درباره اعسار خواهیم پداخت با تاوکیل همراه باشید.

تعرف دقیق درباره اعسار

اعسار از کلمه عسر گرفته شده و به معنای وضعیتی از ناتوانی و محدودیت اشاره دارد. در واقع، اعسار به ناتوانی مالی یا دسترسی به اموال اشاره دارد که باعث محدودیت و سختی در پرداخت بدهی‌ ها و الزامات مالی می‌ شود. این اصطلاح در زمینه‌ های حقوقی استفاده می‌ شود و به افراد حقیقی اشاره دارد که به دلیل نداشتن دارایی کافی یا دسترسی به اموالشان، قادر به پرداخت بدهی‌ ها و الزامات مالی خود نیستند. در برخی موارد، افراد ممکن است در جریان پرونده‌ های قضایی نتوانند وکیل را استخدام و هزینه‌ های مرتبط (از جمله هزینه دادرسی و وکالت) را پرداخت کنند. این افراد می‌  توانند درخواست اعسار کنند و اگر ادعاهایشان ثابت شود، از مزایای مرتبط با اعسار بهره‌ مند شوند.

نکاتی حقوقی درباره اعسار

با توجه به توضیح درباره اعسار قطعا به این نتیجه می رسیم که امکان سوء استفاده از این شرایط و قانون برای کلاه برداری و دیگر جرایم پیش می آید از این رو در ادامه به بررسی برخی نکات برای اینکه امکان چنین اتفاقی نیفتد.

اثبات اعسار

همانطور که گفتیم اعسار و یا به عبارت دیگر، عدم توانایی مالی نیازمند اثبات است. کسی که ادعای عدم توانایی مالی را مطرح می‌ کند، باید این موضوع را اثبات کند. در واقع، اثبات اعسار به عهدهٔ مدعی است که باید ناتوانی مالی خود را برای پرداخت را ثابت کند. در برخی مواقع، فردی ممکن است بخواهد برای حفظ حق خود دعوا کند، اما هزینه‌ های دادگاه و دادرسی را تأمین نکند. در این صورت، او می‌ تواند از حق اعسار بهره‌ مند شود، اما باید عدم توانایی مالی خود را اثبات کند.

مدارک لازم برای طرح دعاوی اعسار
مدارک لازم جهت طرح دعوای اعسار

مدارک لازم برای طرح دعوای اعسار

مدارک و شرایط مورد نیاز عبارتند از:

  1. استشهادیه کتبی با شهادت دو نفر شاهد معتبر و آگاه از شرایط معیشتی فرد مدعی، به معنای درآمدی که فرد برای زندگی خود دریافت می‌ کند.
  2. فهرست کلیه دارایی‌ های منقول و غیر منقول و تمام حساب‌ های بانکی فرد مدعی.
  3. فهرست کلیه تحویل و دریافت‌های مالی فرد متقاضی در طول یک سال قبل از ارائه دادخواست.

شهادت دادن شاهدین در معقوله اعسار

توجه داشته باشید که شاهدان باید به طور کامل اطلاعات لازم را داشته باشند و نه تنها در مورد هویت، شغل و درآمد فرد مدعی، بلکه همچنین درباره نحوه معیشت و اموال او (به جز استثناء های دینی) آگاهی داشته باشند. اگر شاهدان به این شرایط نمی‌ توانند تأیید دقیقی ارائه دهند، طرف مقابل ممکن است شهادت آن‌ ها را زیر سوال ببرد و اعتبار آنان را مورد تردید قرار دهد.
بنابراین، اطلاعات جزئیاتی را شاهدان باید داشته باشند و نظرات منطقاً با یکدیگر همخوانی داشته باشند. چرا که قاضی ممکن است از هر شاهد به صورت جداگانه سوالاتی را مطرح کند تا مغایرت‌ های حرف‌ های آن‌ها را بهتر شناسایی کند.

تقدیم دادخواست اعسار به دادگاه

مهلت برای ارائه دادخواست اعسار از پرداخت محکوم به، سی روز از تاریخ ابلاغ اجراییه است. این مهلت جلوی جلب و بازداشت فرد محکوم شده را می‌ گیرد. اگر دادخواست بیرون از این مهلت ثبت شود، فرد محکوم باید وثیقه‌ ای مناسب با مبلغ بدهی را به دادگاه ارائه کند تا از بازداشت جلوگیری شود، در غیر اینصورت بازداشت اجرا می‌ شود.
در واقع، رعایت این مهلت ۳۰ روزه بسیار حیاتی است و در صورت ارائه دادخواست در این زمان، فرد بدهکار تا پایان رسیدگی دادگاه و تصمیمات دیگری که ممکن است صادر شود، جلب نمی‌ شود.

درباره تعدیل اقساط فرد

اگر فردی به دلیل حکم قطعی دادگاه به عنوان فرد معسر شناخته شود، او می‌ تواند با ارائه دادخواست، تقاضای تعدیل اقساط را داشته باشد.
تعدیل اقساط شامل هرگونه تغییری در مقدار اقساط می‌ شود، چه افزایش و چه کاهش. به عنوان مثال، فردی که قبلاً به عنوان معسر شناخته شده ولی بعداً وضعیت مالی‌ اش بهبود می‌ یابد، ممکن است اموالی را به ارث ببرد و به وضعیت بهتری برسد. اما قبل از اینکه طلبکار اطلاعیه‌ ای دریافت کند و اقدام به وثیقه اموال کند، فرد این اموال را به دیگری منتقل کند تا از پرداخت بدهی فرار کند.
در این حالت، به دلیل بهبود وضعیت مالی فرد بدهکار، طلبکار می‌ تواند از طریق دادخواست، تغییر در مقدار اقساط را درخواست کند. همچنین، اگر ارزش سکه بهار آزادی افزایش یابد و مقررات بر اساس آن اقدام شود (مثلاً شوهر ملزم است هر چند ماه یک بار یک سکه به زوجه بدهد)، در این صورت زوج (مرد) نیز می‌ تواند از طریق دادخواست، تغییر در مقدار اقساط را درخواست کند.
چه کسی مشمولین ادعای اعسار می شود؟
کسانی که مشمولین ادعای اعسار می شوند؟

چه کسانی مشمولین ادعای اعسار می شوند؟

یک فرد عادی (حقیقی) که به منظور دریافت حق خود به عنوان خواهان، پرونده را در دادگاه ثبت می‌ کند، اما به دلیل ناتوانی مالی نمی‌ تواند هزینه‌ های مربوط به وکالت و دادرسی را پرداخت کند. یک فرد عادی (حقیقی) که بدهکار است و از سوی طلبکار اقامه دعوا شده و حکم به نفع طلبکار صادر شده و در واقع تصمیم نهایی مبنی بر محکومیت وی صادر شده و اجراییه نیز صادر شده باشد، اما توانایی برای پرداخت بدهی خود را ندارد.

گرفتن مشاوره حقوقی در اعسار ضروری است؟

 دلیل عدم پیشنهاد وکالت وکیل اعسار از سوی خواهان دعوی اعسار به دو دلیل است:
  • اولاً، معمولاً شخصی که ادعای اعسار دارد، توانایی پرداخت حق الوکاله را ندارد.
  • ثانیاً، حتی اگر توانایی پرداخت حق الوکاله را داشته باشد، استفاده از وکیل ممکن است به عنوان دلیلی بر اینکه شخص معسر نیست، تلقی شود. به جز در موارد استثنایی، استفاده از مشاوره حقوقی وکیل به جای وکالت پیشنهاد می‌ شود.
در این مشاوره، دفاع مناسب در پرونده مورد بررسی قرار می‌ گیرد و نکات کلیدی که نقش مهمی در پیروزی در پرونده دارند، برجسته میشوند.

نکات مهم پایانی درباره اعسار

در صورت فوت فردی که ادعای اعسار داشته، ورثه‌ اش به موجب متوفی حق اعسار را نخواهند داشت، مگر اینکه خود ورثه‌ ها نیز معسر تشخیص داده شوند.

  1. در صورت رد دادخواست اعسار، می‌ توان درخواست تجدیدنظر نمود.
  2. استفاده از حق اعسار در هر مرحله‌ ای از دادرسی ممکن است.
  3. اگر مدعی اعسار در هر مرحله‌ ای از دادرسی توانایی مالی پیدا کند، حکم اعسار لغو شده و ملزم به پرداخت هزینه‌ ها و بدهی‌ های خود خواهد بود.
  4. در صورت ثابت شدن اعسار در مرحله بدوی، حکم اعسار جهت استفاده در تمام مراحل دادرسی مربوط به آن پرونده، از جمله تجدیدنظر و فرجام خواهی موثر خواهد بود.
  5. مرجع صالح برای رسیدگی به دادخواست اعسار، دادگاه بدوی است.
  6. در صورت صدور رای به نفع معسر و رفتن او از وضعیت اعسار، وی ملزم به پرداخت هزینه‌ های دادرسی خواهد بود.
  7. ادعای اعسار از سوی تجار تنها در صورت ارائه دادخواست ورشکستگی و ثابت کردن ادعایشان قابل قبول خواهد بود.
  8. بررسی دقیق استشهادنامه‌ های ارائه شده ضروری است، زیرا در برخی موارد، برخی افراد از روی دوستی یا رودربایستی، استشهادنامه را امضا می‌ کنند.
اعسار کیست
درباره اعسار
سخن پایانی

در این مقاله تلاش کردیم هم به چند نکته مهم و ضروری درباره  اعسار و فرد معسر بپردازیم تا اگر درگیر این پرونده شده اید کمک کنده باشد برای شما همینطور که اگر در این مسیر نیاز به مشاوره و وکیل داشتید گروه تاوکیل در کنار شماست.

سوالات متداول 5 نکته مهم حقوقی درباره اعسار

  1. درباره اعسار افراد حقوقی و یا تجار چگونه برخورد می شود؟
    افراد حقوقی و یا تجار نمی‌ توانند به صورت فردی دعوا را مطرح کنند زیرا باید از طریق دادخواست اعلام ورشکستگی را ارائه دهند.
  2. مزایای قبول اعسار چیست؟
    معاف شدن از پرداخت هزینه‌ های دادرسی، معافیت از پرداخت بدهی‌ ها، دریافت وکیل به صورت معاضد، معافیت از پرداخت حق الوکاله، معافیت از پرداخت هزینه‌های مرتبط با انتشار آگهی این ها برخی از مزایایی ست که در صورت پذیرش اعسار توسط دادگاه به شما داده می شود.
  3. آیا مدارک و استشهاد را خود فرد حقیقی تهیه می کند؟
    بله کسی که مدعی معسر بودن است باید اقدام به تهیه استشهادیه و تمام مدارک نماید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *